چاه نگاری (Well Loging)

نمودار (CRL(Conventional Resistivity Log

به کمک این نمودار، مقاومت لایه‌های سنگ مخزن در مقابل جریان الکتریسیته اندازه‌گیری می‌گردد و توسط آن می‌توان ضخامت لایه‌ها را اندازه‌گیری نمود.

نمودار روی محور مختصات یا محورهای عمق (متر) و مقاومت (اهم متر) رسم می‌گردد.

به کمک این نمودار ضخامت حقیقی لایه‌ها که در محاسبه Sw به کار می‌رود، اندازه‌گیری می‌شود.

نمودار LL, DLL The Laterolog & Dual Laterolog

در حقیقت این نمودارها با دقت بیشتری قابلیت هدایت الکتریسیته را در سنگ مخزن و لایه‌های آن اندازه‌گیری می‌نمایند و به همین ترتیب موقعیت سیال‌های موجود در لایه‌ها از نظر قدرت هدایت الکتریسیته مشخص می‌شود.

به کمک این لاگ ضخامت لایه‌ها نیز اندازه‌گیری می‌گردد.

این مجموعه نمودارها از سایر نمودارهای دیگر که مقاومت سنگ مخزن و لایه‌ها را بررسی می نمایند، دقت بیشتری دارد.

نمودار Induction Logging

مجموعه این لاگ ها مقاومت (R) در مقابل الکتریسیته و قابلیت هدایت لایه‌ها و سنگ مخزن را مشخص می‌نمایند. بخصوص زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند که گل حفاری موجود در چاه مخلوطی از مواد نفتی باشد (Oil base Mud).

در حقیقت فایده اصلی آن ها نشان دادن ضخامت لایه‌ها می‌باشد و به کمک آن و با توجه به مقاومت مخصوص طبقات، درجه اشباع سنگ مخزن نیز قابل محاسبه می‌باشد.

نمودار Micro Log

جهت مشخص کردن لایه‌های نفوذپذیر و حتی در شرایط بخصوص اندازه‌گیری تخلخل مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مقدار Rxo (مقاومت ناحیه اشغال شده بوسیله گل حفاری) نیز توسط این لاگ قابل اندازه‌گیری می‌باشد.

نمودار اشعه گاما The Gamma Ray Log

اکثر موارد برای یافتن محل وجود شیل مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بعضی اوقات در جهت یافتن وجود مواد رادیواکتیو در سنگ مخزن نیز بکار می‌رود که در حقیقت خاصیت اصلی آن نیز همین موضوع است. به همین علت نیز می‌توان از آن دریافتن محل زغال سنگ در لایه‌ها نیز استفاده برد.

این لاگ را می‌توان در چاه‌های دارای لوله جداری نیز تهیه کرد. (در حین تعمیر چاه مورد استفاده قرار می‌گیرد.)

نمودار چگالی سنگ مخزن FDL (The Formation Density Log)

کاربرد مهم آن در محاسبه درجه تخلخل است، لیکن در شناخت نوع سنگ مخزن، بررسی محل چگالی هیدروکربن‌ها، وجود پلمه سنگ در لایه‌ها و نیز پاره‌ای موارد دیگر مورد استفاده دارد.

نمودار نوترونی CNL

این لاگ نیز مانند اکثر نمودارها در جهت یافتن و محاسبه تخلخل مورد استفاده قرار می‌گیرد.

موضوع مهم در مورد آن این است که حساسیت زیادی به هیدروژن دارد، لذا فضای خالی داخل سنگ مخزن را که پر از آب و نفت باشد به خوبی مشخص می‌کند، بخصوص در شناخت محل وجود نفت در لایه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در رابطه با این نمودار استفاده از نمودارهای چگالی و صوتی در بیشتر موارد الزامی است.

نمودار TDT (Thermal Decay Time Log)

مورد استفاده اصلی این نمودار در یافتن محل تماس آب و نفت است.

در حقیقت حساسیت دستگاه تهیه کننده این لاگ در وجود کلر است. که بدیهی است که در آب موجود در لایه ها به صورت مختلف (کلروسدیم ،کلرومنیزیم و…) یافت می شود.

در محاسبات مربوط به سطح تماس آب لازم است موقعیت این نمودار با نمودارهای دیگر نظیر Gamma Ray و CNC مقایسه گردد.

با توجه به حساسیت آن در مقابل کلر، اگر مقدار کلر کم باشد و بخصوص تخلخل کمتر از 15% باشد می‌بایست که در جواب‌های این نمودار شک کرد.

نمودار تولید داخلی چاه    The Production Loggin

این نمودار در حقیقت با توجه به نتایج نمودارهای دیگری که جزء مجموعه آن می‌باشد تهیه می‌گردد.

در مشخص کردن محل تولیدی چاه، درصد تولید لایه ها و محل تولید گاز و آب همراه نفت مورد استفاده قرار می‌گیرد. این لاگ توسط ابزار PLT به دست می اید

مجموعه نمودارهای تولیدی Production Combination Tools (PCT)

این مجموعه نمودارها در حقیقت نوع سیال تولیدی دمای داخل چاه، محل لایه های تولید کننده و مقدار تولید آن ها و همچنین اطلاعاتی از وضع داخلی چاه نیز کسب شود.

جهت تهیه هرلاگ ابزار بخصوصی نیز به کار می‌رود که این ابزار با یکدیگر متصل شده و به صورت یک مجموعه در می آیند و سپس این مجموعه ابزار توسط سیم و تحت کنترل به داخل چاه فرستاده می‌شوند.

ابزار این مجموعه که تهیه نمودارهای مختلف را باعث می شوند عبارتند از ؛

دبی سنج

چگالی سنج

دماسنج

فشار سنج

قطر سنج

به علاوه مجموعه فوق همیشه همراه ابزار مشخص کننده محل اتصال لوله های جداری چاه (Collar Locator) نیز می باشد.

نمودار سیمان بندیVDL & CBL Cement Bond Log

پس از جایگزین کردن لوله‌های پوششی (Liner and Casing) در داخل چاه، به پشت آنها سیمان پمپ می‌شود. این سیمان عمدتا در رابطه با قطع ارتباط لایه‌های حفاری شده و همچنین استحکام بخشیدن به ایستادگی لوله‌های فلزی پمپ می گردد.

موقعیت این سیمان بندی بسیار مهم است زیرا بد بودن وضع آن باعث ارتباط لایه ها از پشت دیواره فلزی چاه می شود. (اکثراً به خاطر وجود شیار و ترک و یا کم بودن و همگن نبودن سیمان، آب و یا گاز تحت شرایطی به داخل لایه تولیدی نشت می‌نماید.)

بررسی وضع سیمان از این لحاظ به کمک این نمودار انجام می‌گیرد.

نمودار صوتی Sonic Log

این نمودار عبارت است از تغییرات زمان در حرکت یک موج صوتی در یک فوت از سنگ مخزن نسبت به عمق آن سنگ مخزن، و از آن اطلاعات مختلفی را می‌توان کسب نمود از جمله:

۱. محاسبه درصد تخلخل سنگ مخزن

۲. در ارتباط با سایر نمودارها در جهت یافتن اطلاعات مربوط به لایه‌های سنگ مخزن

۳. در جهت مشخص کردن جنس لایه‌ها نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۴. در مطالعات مربوط به لایه‌های با فشار زیاد از آن استفاده می‌شود.